ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW
z dnia 28 stycznia 2003 r.
w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję

Na podstawie art. 7 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 122, poz. 1319, z 2001 r. Nr 110, poz. 1189 i Nr 154, poz. 1800
oraz 2002 r. Nr 129, poz. 1102) zarządza się, co następuje:

Rozdział 1
Przepisy ogólne

§ 1.

Rozporządzenie określa:

1. warunki, jakie muszą być spełnione, aby porozumienia wertykalne w sektorze pojazdów samochodowych zostały uznane za wyłączone spod zakazu, o którym mowa w art. 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, zwanej dalej "ustawą";
2. klauzule, których występowania w porozumieniu nie uznaje się za naruszenie art. 5 ustawy (klauzule dozwolone);
3. klauzule, których występowanie w porozumieniu stanowi naruszenie art. 5 ustawy (klauzule niedozwolone);
4. okres obowiązywania wyłączenia.

§ 2.

Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1. porozumienia wertykalne w sektorze pojazdów samochodowych - porozumienia zawierane między dwoma lub więcej przedsiębiorcami działającymi - w ramach takiego porozumienia - na różnych szczeblach obrotu, których celem jest zakup, sprzedaż lub odsprzedaż nowych pojazdów samochodowych, części zamiennych do pojazdów samochodowych lub świadczenie usług serwisowych dotyczących pojazdów samochodowych;
2. zobowiązania wyłącznej dostawy - klauzule zawarte w porozumieniach wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych, na mocy których dostawca bezpośrednio lub pośrednio zobowiązuje się sprzedawać towary objęte porozumieniem wyłącznie jednemu nabywcy;
3. dystrybucja selektywna - system dystrybucji, w którym dostawca bezpośrednio lub pośrednio zobowiązuje się:
1. sprzedawać towary objęte porozumieniem dystrybutorom lub warsztatom, wybranym w oparciu o szczególne kryteria, w którym ci dystrybutorzy lub te warsztaty zobowiązują się nie sprzedawać tych towarów nieautoryzowanym dystrybutorom lub niezależnym warsztatom, z zachowaniem możliwości sprzedaży części zamiennych niezależnym warsztatom lub udostępniania niezależnym uczestnikom rynku wszelkiej informacji technicznej, sprzętu diagnostycznego, narzędzi i szkoleń, wymaganych do świadczenia usług serwisowych dotyczących pojazdów samochodowych lub do wdrażania środków ochrony środowiska lub
2. powierzać świadczenie usług serwisowych dotyczących pojazdów samochodowych objętych porozumieniem warsztatom wybranym w oparciu o szczególne kryteria;
4. dystrybucja selektywna ilościowa - system dystrybucji selektywnej, w którym dostawca stosuje kryteria wyboru bezpośrednio ograniczające ilość dystrybutorów lub warsztatów;
5. dystrybucja selektywna jakościowa - system dystrybucji selektywnej, w którym dostawca stosuje takie kryteria wyboru dystrybutorów lub warsztatów, które jednocześnie:
1. mają charakter wyłącznie jakościowy,
2. są wymagane ze względu na charakter towarów objętych porozumieniem,
3. zostały ustalone jednolicie dla wszystkich dystrybutorów lub warsztatów ubiegających się o ich włączenie do systemu dystrybucji,
4. nie są stosowane w sposób dyskryminujący,
5. nie ograniczają w sposób bezpośredni ilości dystrybutorów lub warsztatów;
6. prawa własności intelektualnej i przemysłowej - prawa, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy;
7. know-how - nieopatentowane, nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne lub technologiczne lub zasady organizacji i zarządzania, co do których podjęto działania zmierzające do zapobieżenia ich ujawnieniu, jeżeli stanowią one całość lub część określonych informacji praktycznych wynikających z doświadczeń dostawcy, przeprowadzonych badań lub testów, niezbędnych nabywcy do używania, sprzedaży lub odsprzedaży towarów objętych porozumieniem;
8. dostawca - przedsiębiorcę, który sprzedaje nabywcy towary objęte porozumieniem;
9. nabywca - dystrybutora lub warsztat;
10. dystrybutor - przedsiębiorcę kupującego nowe pojazdy samochodowe lub części zamienne objęte porozumieniem z zamiarem ich odsprzedaży na szczeblu hurtowym (dystrybutor hurtowy) lub detalicznym (dystrybutor detaliczny), a także przedsiębiorcę zawierającego z dostawcą porozumienie, na podstawie którego dokonuje sprzedaży tych towarów w imieniu dostawcy;
11. autoryzowany dystrybutor - dystrybutora działającego w ramach systemu dystrybucji stworzonego przez dostawcę pojazdów samochodowych;
12. ostateczny użytkownik - konsumenta albo przedsiębiorcę kupującego towary objęte porozumieniem w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, inną niż działalność dystrybucyjna; przez ostatecznego użytkownika rozumie się także finansującego, w rozumieniu art. 7091-70918 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)1), chyba że umowy leasingowe przewidują przeniesienie własności lub opcję kupna pojazdu samochodowego przed wygaśnięciem umowy leasingu lub skutkiem tych umów może być przeniesienie własności nowego pojazdu samochodowego;
13. warsztat - przedsiębiorcę świadczącego usługi serwisowe dotyczące pojazdów samochodowych;
14. autoryzowany warsztat - przedsiębiorcę świadczącego usługi serwisowe dotyczące pojazdów samochodowych, działającego w ramach systemu dystrybucji stworzonego przez dostawcę pojazdów samochodowych;
15. niezależny warsztat - przedsiębiorcę świadczącego usługi serwisowe dotyczące pojazdów samochodowych, który nie działa w ramach systemu dystrybucji stworzonego przez dostawcę pojazdów samochodowych, dla których świadczy usługi serwisowe; autoryzowany warsztat działający w ramach systemu dystrybucji danego dostawcy uważa się za niezależny warsztat w takim zakresie, w jakim świadczy on usługi serwisowe dotyczące pojazdów samochodowych, w stosunku do których nie jest on członkiem systemu dystrybucji danego dostawcy;
16. towary objęte porozumieniem - nowe pojazdy samochodowe, części zamienne do pojazdów samochodowych oraz usługi serwisowe dotyczące pojazdów samochodowych, będące przedmiotem porozumienia podlegającego wyłączeniu na podstawie rozporządzenia;
17. lekki samochód ciężarowy - samochód ciężarowy w rozumieniu przepisów Prawa o ruchu drogowym, o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 3,5 tony; jeżeli w ramach jednego typu sprzedawane są wersje samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej i powyżej 3,5 tony, to wszystkie wersje tego pojazdu traktuje się jako lekkie samochody ciężarowe;
18. usługi serwisowe - usługi polegające na naprawie lub przeglądzie pojazdów samochodowych;
19. części zamienne - towary przewidziane do zainstalowania w lub na pojeździe samochodowym, w celu zastąpienia komponentów tego pojazdu, oraz substancje, które są konieczne do funkcjonowania pojazdu samochodowego, takie jak środki smarne i płyny eksploatacyjne, z wyłączeniem paliw;
20. oryginalne części zamienne - części zamienne o tej samej jakości co komponenty stosowane do montażu pojazdu samochodowego, produkowane zgodnie ze specyfikacjami i standardami produkcyjnymi, ustalonymi przez producenta tych pojazdów dla produkcji komponentów lub części zamiennych danego pojazdu samochodowego, w tym części zamienne produkowane na tej samej linii produkcyjnej, co komponenty danego pojazdu samochodowego; przyjmuje się, że części zamienne są oryginalne, jeżeli producent tych części zaświadczy, że zostały one wyprodukowane zgodnie ze specyfikacjami i standardami produkcyjnymi ustalonymi przez producenta danych pojazdów i są one tej samej jakości co części stosowane do montażu tych pojazdów;
21. części zamienne o porównywalnej jakości - części zamienne, których producent zaświadczy, że są one tej samej jakości co komponenty, które są lub były stosowane do montażu danych pojazdów samochodowych;
22. pojazd odpowiadający pojazdowi objętemu porozumieniem - pojazd samochodowy, sprzedawany w ramach innego systemu dystrybucji, niż objęty porozumieniem, który jest jednocześnie:
1. produkowany lub montowany seryjnie,
2. posiada taki sam rodzaj nadwozia, napędu i podwozia oraz typ silnika, co pojazdy objęte porozumieniem;
23. zakaz konkurowania - wynikające bezpośrednio lub pośrednio z porozumienia wertykalnego w sektorze pojazdów samochodowych:
    1. wyłączenie uprawnień nabywcy do wytwarzania, zakupu, sprzedaży lub odsprzedaży towarów uznawanych za substytuty towarów objętych porozumieniem,
    2. zobowiązanie nabywcy do dokonywania u określonego dostawcy więcej niż 30% swoich wszystkich zakupów nowych pojazdów samochodowych lub części zamiennych objętych porozumieniem, pojazdów samochodowych im odpowiadających lub świadczenia na jego rzecz usług serwisowych objętych porozumieniem oraz ich substytutów na rynku właściwym, obliczonych na podstawie wartości zakupów dokonanych przez nabywcę w poprzednim roku kalendarzowym,
    3. zobowiązanie dystrybutora do zatrudniania sprzedawców wyspecjalizowanych w sprzedaży określonych marek pojazdów samochodowych, chyba że w porozumieniu zatrudnienie wyspecjalizowanego personelu pozostawiono do decyzji dystrybutora, a w przypadku jego zatrudnienia dostawca ponosi dodatkowe, związane z tym koszty;
24. aktywna sprzedaż - działania dystrybutora lub warsztatu podejmowane w celu pozyskania nowych klientów lub utrzymania dotychczasowych, polegające w szczególności na prowadzeniu działań reklamowych lub promocyjnych, tworzeniu oddziałów lub organizowaniu centrów dystrybucji lub usług serwisowych na określonym obszarze;
25. pasywna sprzedaż:
    1. sprzedaż w odpowiedzi na żądanie ze strony indywidualnych klientów dotyczące dostarczania im nowych pojazdów samochodowych lub części zamiennych lub świadczenia usług serwisowych,
    2. powszechną reklamę lub promocję w mediach, w tym w Internecie, która dociera do klientów na autoryzowanych obszarach funkcjonowania innych dystrybutorów lub do pewnych grup klientów, mającą na celu pozyskanie klientów poza tymi obszarami lub grupami klientów, w tym dotarcie do klientów na nieautoryzowanych obszarach funkcjonowania lub na obszarach własnego działania;
    26) wyłączenie - wyłączenie spod zakazu, o którym mowa w art. 5 ustawy.

    § 3.

    1. Wyłączeniu podlegają porozumienia wertykalne w sektorze pojazdów samochodowych, w szczególności zawierające zobowiązania wyłącznej dostawy lub tworzące systemy dystrybucji selektywnej ilościowej lub jakościowej, z zastrzeżeniem ust. 2.
    2. Wyłączenie stosuje się do porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych zawieranych pomiędzy związkami przedsiębiorców a ich członkami oraz pomiędzy związkami przedsiębiorców a ich dostawcami, jeżeli:
    1. wszyscy członkowie związku są dystrybutorami pojazdów samochodowych lub części zamiennych do pojazdów samochodowych lub warsztatami oraz
    2. obrót żadnego członka związku, wraz z obrotem przedsiębiorców należących do jego grupy kapitałowej, w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekroczył równowartości 50 milionów euro.
    3. Porozumienia wertykalne w sektorze pojazdów samochodowych, zawierające klauzule dotyczące przeniesienia na nabywcę lub wykorzystywania przez nabywcę praw własności intelektualnej i przemysłowej lub know-how, podlegają wyłączeniu na podstawie rozporządzenia, jeżeli przeniesienie lub wykorzystywanie tych praw lub know-how jest bezpośrednio związane z użytkowaniem, sprzedażą lub odsprzedażą przez nabywcę lub jego klientów towarów objętych porozumieniem.

    Rozdział 2
    Warunki dopuszczalności wyłączenia
    
    § 4.

    1. Wyłączenie stosuje się, jeżeli udział dostawcy i grupy kapitałowej, do której należy dostawca, w rynku właściwym sprzedaży towarów objętych porozumieniem nie przekracza 30%, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz § 5-10.
    2. Porozumienia wertykalne ustanawiające systemy dystrybucji selektywnej ilościowej nowych pojazdów samochodowych podlegają wyłączeniu, jeżeli udział dostawcy i grupy kapitałowej, do której należy dostawca, w rynku właściwym sprzedaży tych pojazdów nie przekracza 40%, z zastrzeżeniem § 5.
    3. Porozumienia wertykalne ustanawiające systemy dystrybucji selektywnej jakościowej podlegają wyłączeniu niezależnie od udziału ich stron w rynku.
    4. Porozumienia wertykalne zawierające zobowiązania wyłącznej dostawy podlegają wyłączeniu, jeżeli udział nabywcy i grupy kapitałowej, do której należy nabywca, w rynku właściwym zakupu towarów objętych porozumieniem nie przekracza 30%, z zastrzeżeniem § 5.

    § 5.

    1. Jeżeli udział w rynku, o którym mowa w § 4, nie przekracza odpowiednio 30% lub 40%, ale po zawarciu porozumienia:
       1. wzrasta powyżej tej wielkości, nie przekraczając jednak odpowiednio 35% lub 45%, wyłączenie stosuje się również przez okres dwóch lat kalendarzowych następujących po upływie roku, w którym próg odpowiednio 30% lub 40% został przekroczony po raz pierwszy;
       2. wzrasta powyżej odpowiednio 35% lub 45%, wyłączenie stosuje się również przez okres jednego roku kalendarzowego następującego po upływie roku, w którym próg odpowiednio 30% lub 40% został przekroczony po raz pierwszy.
    2. Okres wyłączenia, o którym mowa w ust. 1, nie może łącznie trwać dłużej niż dwa kolejne lata kalendarzowe po upływie roku, w którym udział w rynku, o którym mowa w § 4, przekroczył odpowiednio 30% lub 40%.

    § 6.

    1. Udziały w rynku, o których mowa w § 4 ust. 1 i 2, oblicza się w następujący sposób:
       1. w przypadku dystrybucji nowych pojazdów samochodowych - na podstawie łącznej wielkości sprzedaży pojazdów samochodowych objętych porozumieniem i innych pojazdów uznawanych za ich substytuty, sprzedanych przez dostawcę;
       2. w przypadku dystrybucji części zamiennych - na podstawie łącznej wartości sprzedaży części zamiennych do pojazdów samochodowych objętych porozumieniem i innych części zamiennych sprzedanych przez dostawcę, uznawanych za ich substytuty;
       3. w przypadku świadczenia usług serwisowych - na podstawie łącznej wartości usług serwisowych objętych porozumieniem, sprzedanych przez członków sieci dystrybucyjnej dostawcy, wraz z innymi usługami serwisowymi, sprzedanymi przez tych członków, które są uznawane za ich substytuty.
    2. W razie braku danych koniecznych dla dokonania obliczeń udziałów w rynku, o których mowa w ust. 1, stosuje się następujące zasady:
       1. jeżeli niedostępne są dane dotyczące wielkości sprzedaży, udział w rynku oblicza się na podstawie wartości sprzedaży;
       2. jeżeli niedostępne są dane dotyczące wartości sprzedaży, udział w rynku oblicza się na podstawie wielkości sprzedaży;
       3. jeżeli niedostępne są dane dotyczące wartości i wielkości sprzedaży, udział w rynku oblicza się na podstawie innych wiarygodnych informacji rynkowych.
    3. Udział w rynku, o którym mowa w § 4 ust. 4, oblicza się na podstawie wielkości lub wartości zakupów rynkowych, a w razie braku tych danych na podstawie ich szacunkowych wielkości.
    4. Udział w rynku oblicza się na podstawie danych dotyczących roku kalendarzowego poprzedzającego rok zawarcia porozumienia.
    5. Przy obliczaniu udziału w rynku nie uwzględnia się sprzedaży dokonywanej między przedsiębiorcami należącymi do jednej grupy kapitałowej.

    § 7.

    Wyłączenie stosuje się, jeżeli porozumienie wertykalne w sektorze pojazdów samochodowych, zawarte z dystrybutorem lub warsztatem, zawiera postanowienie, że dostawca zgadza się na przekazanie praw i zobowiązań wynikających z tego porozumienia innemu dystrybutorowi lub warsztatowi działającemu w ramach systemu dystrybucji, wybranemu przez tego dystrybutora lub warsztat.

    § 8.

    Wyłączenie stosuje się, jeżeli porozumienie wertykalne w sektorze pojazdów samochodowych, zawarte z dystrybutorem lub warsztatem, zawiera postanowienie, że wypowiedzenie porozumienia przez dostawcę może zostać dokonane wyłącznie w formie pisemnej, z podaniem szczegółowego uzasadnienia rozwiązania porozumienia, co ma zapobiec rozwiązaniu przez dostawcę porozumienia z dystrybutorem lub warsztatem z uwagi na stosowanie przez nich praktyk dopuszczalnych na podstawie rozporządzenia.

    § 9.

    1. Wyłączenie stosuje się, jeżeli porozumienie wertykalne w sektorze pojazdów samochodowych, zawarte przez dostawcę nowych pojazdów samochodowych z dystrybutorem lub autoryzowanym warsztatem:
       1. zostało zawarte na okres co najmniej 5 lat, a każda ze stron zobowiązała się do powiadomienia drugiej strony o zamiarze nieprzedłużenia porozumienia w terminie co najmniej 6 miesięcy przed upływem terminu, na jaki porozumienie zostało zawarte, lub
       2. zostało zawarte na czas nieokreślony, a okres wypowiedzenia porozumienia przez którąkolwiek ze stron wynosi co najmniej 2 lata lub
       3. zostało zawarte na czas nieokreślony, a okres wypowiedzenia porozumienia przez którąkolwiek ze stron wynosi co najmniej 1 rok, jeżeli:
          1. z przepisów prawa lub z warunków porozumienia wiążącego dostawcę wynika dla niego obowiązek zapłaty odpowiedniego odszkodowania za rozwiązanie porozumienia lub
          2. dostawca rozwiązuje porozumienie ze względu na konieczność reorganizacji całej sieci dystrybucyjnej lub znacznej jej części.
    2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do wypowiedzenia porozumienia z powodu rażącego naruszenia jego istotnych warunków.

    § 10.

    1. Wyłączenia nie stosuje się, jeżeli dostawca pojazdów samochodowych odmawia niezależnym uczestnikom rynku dostępu do informacji technicznej, sprzętu diagnostycznego i innego wyposażenia, narzędzi, włącznie z odpowiednim oprogramowaniem lub szkoleń, wymaganych do wykonywania usług serwisowych dotyczących tych pojazdów samochodowych lub podejmowania kroków zmierzających do skutecznej ochrony środowiska.
    2. Dostęp, o którym mowa w ust. 1, obejmuje w szczególności nieograniczone korzystanie z systemów kontroli elektronicznej oraz systemów diagnostyki pojazdów samochodowych, programowania tych systemów zgodnie ze standardowymi procedurami dostawcy, instrukcje wykonywania usług serwisowych i szkolenia oraz informacje niezbędne do korzystania z narzędzi i wyposażenia diagnostycznego i serwisowego.
    3. Dostęp, o którym mowa w ust. 1, należy zapewnić niezależnym uczestnikom rynku w sposób niedyskryminujący, bezzwłoczny i proporcjonalny, a informacje muszą być dostarczane w postaci umożliwiającej ich wykorzystanie; jeśli przynajmniej jeden z elementów objętych prawem dostępu podlega prawom własności intelektualnej lub przemysłowej lub stanowi przedmiot know-how, nie można odmówić dostępu do niego w sposób, który może być uznany za nadużycie pozycji dysponenta tych praw lub know-how.
    4. Niezależnymi uczestnikami rynku, o których mowa w ust. 3, są przedsiębiorcy nie należący do systemu dystrybucji, którzy są bezpośrednio lub pośrednio zaangażowani w świadczenie usług serwisowych dotyczących pojazdów samochodowych, a w szczególności niezależne warsztaty, producenci sprzętu lub narzędzi serwisowych, niezależni dystrybutorzy części zamiennych, wydawcy informacji technicznej, kluby automobilowe, przedsiębiorcy świadczący pomoc drogową, oferujący usługi kontroli i testowania oraz oferujący usługi szkolenia i doskonalenia dla warsztatów i ich pracowników.

    Rozdział 3
    Klauzule dozwolone
    § 11.

    Wyłączenie stosuje się do klauzul ograniczających konkurencję zawartych w porozumieniach wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych, które w szczególności:

    1. ograniczają prawa nabywcy do ustalania ceny sprzedaży przez określenie przez dostawcę maksymalnych lub zalecanych cen sprzedaży towarów objętych porozumieniem, chyba że ceny te w rzeczywistości mają charakter cen minimalnych lub są cenami o określonej wysokości (sztywnymi);
    2. ograniczają:
       1. aktywną sprzedaż na określonym obszarze lub określonej grupie klientów, w stosunku do których sprzedaż została zastrzeżona dla innego dystrybutora lub warsztatu, jeżeli ograniczenia te nie utrudniają klientom dystrybutora lub warsztatu sprzedaży towarów objętych porozumieniem,
       2. sprzedaż ostatecznym użytkownikom przez dystrybutora hurtowego,
       3. uprawnienia uczestników systemu dystrybucji selektywnej do sprzedaży nowych pojazdów samochodowych oraz części zamiennych dystrybutorom nieautoryzowanym na rynkach objętych systemem dystrybucji selektywnej, z zastrzeżeniem lit. a),
       4. uprawnienia nabywcy do sprzedaży komponentów, dostarczanych dla celów ich montażu w pojeździe samochodowym, klientom, którzy używaliby ich do produkcji wyrobów tego samego rodzaju, co wyroby produkowane przez dostawcę;
    3. zakazują uczestnikom systemu dystrybucji selektywnej, działającym na szczeblu sprzedaży detalicznej, działania poza autoryzowanym obszarem funkcjonowania, z zastrzeżeniem § 17 pkt 2;
    4. zobowiązują dystrybutora do podawania ostatecznym użytkownikom, przed zawarciem umowy sprzedaży, nazw i adresów autoryzowanych warsztatów, oraz - jeśli żaden z tych autoryzowanych warsztatów nie znajduje się w pobliżu punktu sprzedaży - do informowania ostatecznych użytkowników, w jakiej odległości od punktu sprzedaży znajdują się takie warsztaty, o ile podobne zobowiązania dotyczące udzielania takich informacji, nałożone zostały na wszystkich dystrybutorów działających w systemie dystrybucji, których warsztat nie działa w tym samym miejscu, co ich punkt sprzedaży;
    5. nakładają na warsztat obowiązek stosowania do napraw gwarancyjnych, bezpłatnych usług serwisowych lub usług serwisowych dokonywanych w ramach kampanii serwisowych oryginalnych części zamiennych, dostarczanych przez dostawcę;
    6. nakazują dystrybutorowi sprzedaż pojazdów samochodowych pochodzących od innych dostawców w częściach salonu sprzedaży wydzielonych od części salonu, w której sprzedawane są pojazdy objęte porozumieniem.

    § 12.

    Wyłączenie stosuje się także do klauzul, na mocy których dystrybutor lub warsztat są zobowiązani w szczególności:

    1. respektować, w dystrybucji nowych pojazdów samochodowych i części zamiennych oraz świadczeniu usług serwisowych objętych porozumieniem, standardy minimalne odnoszące się w szczególności do:
       1. wyposażenia pomieszczeń i urządzeń technicznych służących sprzedaży pojazdów samochodowych i części zamiennych oraz świadczeniu usług serwisowych objętych porozumieniem,
       2. specjalistycznego i technicznego szkolenia personelu,
       3. reklamy,
       4. przyjmowania, składowania i dostarczania pojazdów samochodowych objętych porozumieniem lub pojazdów odpowiadających pojazdom objętym porozumieniem oraz części zamiennych objętych porozumieniem,
       5. świadczenia usług serwisowych dotyczących pojazdów samochodowych objętych porozumieniem i pojazdów im odpowiadających, szczególnie w odniesieniu do bezpiecznego i niezawodnego funkcjonowania pojazdów samochodowych;
    2. zamawiać towary objęte porozumieniem u dostawcy tylko w określonych terminach lub w określonych okresach czasu, jeżeli okres między datami zamówień nie przekracza 3 miesięcy;
    3. podejmować działania w celu sprzedaży, na autoryzowanym obszarze funkcjonowania i w określonym okresie czasu, minimalnej ilości towarów objętych porozumieniem, określonej przez strony;
    4. utrzymywać minimalną wielkość zapasów pojazdów samochodowych i części zamiennych objętych porozumieniem, określoną przez strony;
    5. utrzymywać dla celów demonstracyjnych określone przez strony pojazdy samochodowe lub określoną ich ilość minimalną;
    6. wykonywać naprawy gwarancyjne, bezpłatne usługi serwisowe lub usługi serwisowe dokonywane w ramach kampanii serwisowych dotyczących pojazdów samochodowych objętych porozumieniem i pojazdów odpowiadających pojazdom objętym porozumieniem;
    7. informować klientów, w sposób ogólny, o zakresie, w jakim części zamienne z innych źródeł mogą być używane do wykonywania usług serwisowych dotyczących pojazdów samochodowych objętych porozumieniem i pojazdów im odpowiadających;
    8. informować klientów o użyciu w ramach usługi serwisowej dotyczącej pojazdów samochodowych objętych porozumieniem i pojazdów odpowiadających pojazdom objętym porozumieniem innych niż oryginalne części zamiennych.

    Rozdział 4
    Klauzule niedozwolone
    § 13.

    Wyłączenia nie stosuje się do porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych, które bezpośrednio lub pośrednio, samodzielnie lub w powiązaniu z innymi okolicznościami zależnymi od stron tych porozumień, mają na celu lub powodują:

    1. z zastrzeżeniem § 11 pkt 1, ograniczenie uprawnienia dystrybutora lub warsztatu do określania ceny sprzedaży przez narzucenie przez dostawcę minimalnych lub o określonej wysokości (sztywnych) cen sprzedaży towarów objętych porozumieniem;
    2. z zastrzeżeniem § 11 pkt 2, ograniczenie obszaru lub kręgu klientów, którym dystrybutor lub warsztat może sprzedawać towary objęte porozumieniem;
    3. ograniczenie wzajemnych dostaw między dystrybutorami lub warsztatami w ramach systemu dystrybucji selektywnej, włączając w to dostawy między dystrybutorami lub warsztatami, działającymi na różnych szczeblach obrotu;
    4. z zastrzeżeniem § 11 pkt 3, ograniczenie aktywnej lub pasywnej sprzedaży nowych samochodów osobowych lub lekkich samochodów ciężarowych, części zamiennych do wszystkich pojazdów samochodowych lub świadczenia usług serwisowych dotyczących wszystkich pojazdów samochodowych ostatecznym użytkownikom przez członków systemu dystrybucji selektywnej, działających na szczeblu sprzedaży detalicznej na rynkach, na których stosuje się dystrybucję selektywną;
    5. z zastrzeżeniem § 11 pkt 3, ograniczenie aktywnej lub pasywnej sprzedaży nowych pojazdów samochodowych, innych niż samochody osobowe lub lekkie samochody ciężarowe, ostatecznym użytkownikom przez członków systemu dystrybucji selektywnej, działających na szczeblu sprzedaży detalicznej na rynkach, na których stosuje się dystrybucję selektywną.

    § 14.

    Wyłączenia nie stosuje się do porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych, w zakresie, w jakim dotyczą one wyłącznie sprzedaży nowych pojazdów samochodowych, które bezpośrednio lub pośrednio, samodzielnie lub w powiązaniu z innymi okolicznościami zależnymi od stron tych porozumień, mają na celu lub powodują:

    1. ograniczenie uprawnienia dystrybutora do sprzedaży wszelkich nowych pojazdów odpowiadających pojazdom objętym porozumieniem;
    2. ograniczenie uprawnienia dystrybutora do zlecania na zasadzie podwykonawstwa świadczenia usług serwisowych autoryzowanym warsztatom.

    § 15

    Wyłączenia nie stosuje się do porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych, w zakresie, w jakim dotyczą one wyłącznie sprzedaży części zamiennych oraz świadczenia usług serwisowych, które bezpośrednio lub pośrednio, samodzielnie lub w powiązaniu z innymi okolicznościami zależnymi od stron tych porozumień, mają na celu lub powodują:

    1. ograniczenie uprawnienia autoryzowanego warsztatu do zawężenia swojej działalności do dystrybucji części zamiennych oraz świadczenia usług serwisowych;
    2. ograniczenie sprzedaży części zamiennych do pojazdów samochodowych przez członków systemu dystrybucji selektywnej niezależnym warsztatom, stosującym te części do usług serwisowych dotyczących pojazdów samochodowych;
    3. uzgodnione - między dostawcą oryginalnych części zamiennych lub części zamiennych o porównywalnej jakości, narzędzi naprawczych, diagnostycznych lub innego sprzętu a producentem pojazdów samochodowych - ograniczenie uprawnienia dostawcy do sprzedaży tych części zamiennych lub usług serwisowych autoryzowanym lub nieautoryzowanym dystrybutorom albo autoryzowanym lub niezależnym warsztatom lub ostatecznym użytkownikom;
    4. z zastrzeżeniem § 11 pkt 5, ograniczenie uprawnienia dystrybutora lub autoryzowanego warsztatu do zaopatrywania się w oryginalne części zamienne lub części zamienne o porównywalnej jakości u przedsiębiorców innych niż dostawca oraz do wykorzystywania ich do świadczenia usług serwisowych dotyczących pojazdów samochodowych;
    5. uzgodnione - między producentem pojazdów samochodowych, wykorzystującym komponenty do montażu pojazdów samochodowych oraz dostawcą takich komponentów - ograniczenie uprawnienia dostawcy do efektywnego umieszczania swojego znaku towarowego lub swojego logo w widocznym miejscu na dostarczanych komponentach lub na częściach zamiennych.

    § 16.

    Wyłączenie nie ma zastosowania do klauzul zawartych w porozumieniach wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych, które:

    1. ustanawiają zakaz konkurowania;
    2. bezpośrednio lub pośrednio ograniczają uprawnienie autoryzowanego warsztatu do świadczenia usług serwisowych odnoszących się do pojazdów pochodzących od konkurentów dostawcy;
    3. bezpośrednio lub pośrednio zakazują uczestnikom systemu dystrybucji sprzedaży pojazdów samochodowych lub części zamiennych tylko niektórych konkurentów dostawcy albo świadczenie usług serwisowych dotyczących pojazdów samochodowych tylko niektórych konkurentów dostawcy;
    4. bezpośrednio lub pośrednio zakazują dystrybutorowi lub autoryzowanemu warsztatowi wytwarzania, zakupu, sprzedaży lub odsprzedaży pojazdów samochodowych lub świadczenia usług serwisowych po upływie okresu, na jaki porozumienie zostało zawarte.

    § 17.

    Wyłączenia nie stosuje się do klauzul zawartych w porozumieniach wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych, w zakresie, w jakim dotyczą one sprzedaży nowych pojazdów samochodowych, które:

    1. bezpośrednio lub pośrednio uniemożliwiają dystrybutorowi detalicznemu świadczenie usług leasingowych, dotyczących pojazdów samochodowych objętych porozumieniem lub pojazdów odpowiadających pojazdom objętym porozumieniem;
    2. bezpośrednio lub pośrednio ograniczają dystrybutorowi samochodów osobowych lub lekkich samochodów ciężarowych, działającemu w ramach systemu dystrybucji selektywnej, możliwość tworzenia nowych punktów sprzedaży lub punktów odbioru, usytuowanych na obszarze, na którym stosuje się dystrybucję selektywną.

    § 18.

    Wyłączenia nie stosuje się do klauzul zawartych w porozumieniach wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych, w zakresie, w jakim dotyczą one sprzedaży części zamiennych lub świadczenia usług serwisowych, które w jakikolwiek sposób, bezpośrednio lub pośrednio, wyznaczają warsztatowi obszar funkcjonowania w systemie dystrybucji selektywnej.

    § 19

    Wyłączenia nie stosuje się do porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych, jeżeli klauzul, o których mowa w § 16-18, nie można oddzielić od porozumienia jako całości.

    Rozdział 5
    Przepisy przejściowe i końcowe
    § 20

    1. Przepisy rozporządzenia stosuje się także do porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych zawartych przed dniem jego wejścia w życie.
    2. Jeżeli w przypadku porozumień, o których mowa w ust. 1, przekroczenie progu udziału w rynku, o którym mowa w § 4, nastąpiło przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, przyjmuje się, że miało ono miejsce po raz pierwszy w dniu jego wejścia w życie.

    § 21

    Rozporządzenie obowiązuje do dnia 31 maja 2010 r.

    § 22

    Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 lutego 2004 r., z wyjątkiem § 17 pkt 2, który wchodzi w życie z dniem 1 października 2005 r.

    1) Późniejsze zmiany wymienionej ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny zostały ogłoszone w Dz. U. Nr 16, poz. 93, z 1971 r. Nr 27, poz. 252, z 1976 r. Nr 19, poz. 122, z 1982 r. Nr 11, poz. 81, Nr 19, poz. 147 i Nr 30, poz. 210, z 1984 r. Nr 45, poz. 242, z 1985 r. Nr 22, poz. 99, z 1989 r. Nr 3, poz. 11, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, Nr 55, poz. 321 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 107, poz. 464 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 17, poz. 78, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, Nr 85, poz. 388 i Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, Nr 139, poz. 646 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 115, poz. 741, Nr 117, poz. 751 i Nr 157, poz. 1040, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 758, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 271, Nr 74, poz. 855 i 857, Nr 88, poz. 983 i Nr 114, poz. 1191, z 2001 r. Nr 11, poz. 91, Nr 71, poz. 733, Nr 130, poz. 1450 i Nr 145, poz. 1638 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i nr 141, poz. 1176).

    UZASADNIENIE

    1. Względny zakaz porozumień ograniczających konkurencję. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 122, poz. 1319, z 2001 r. Nr 110, poz. 1189 i Nr 154, poz. 1800 oraz z 2002 r. nr 129, poz. 1102), zwanej dalej "ustawą", porozumienia zawierane przez przedsiębiorców (o ile nie mają charakteru bagatelnego - art. 6 ust. 1 ustawy), których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczanie lub naruszanie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym są zakazane, chyba że spełniają przesłanki określone w art. 7 ust. 1 ustawy, tj.:
       1. przyczyniają się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego,
       2. zapewniają nabywcom tych towarów lub ich użytkownikom odpowiednią część wynikających z tych ulepszeń lub postępu korzyści,
       3. nie nakładają na przedsiębiorstwa uczestniczące w porozumieniu ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia ww. celów oraz
       4. nie stwarzają tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów.
    2. Indywidualna decyzja o niestwierdzeniu stosowania praktyki ograniczającej konkurencję. Na tle obowiązującego stanu prawnego porozumienie spełniające ww. przesłanki może być wyłączone spod zakazu ustanowionego w art. 5 tylko na mocy decyzji indywidualnej o niestwierdzeniu stosowania praktyki ograniczającej konkurencję (art. 11 ust. 2), podjętej po przeprowadzeniu pełnego (czaso- i kosztochłonnego) postępowania przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji Konsumentów, realizującego swoje kompetencje do dokonywania - z urzędu lub na wniosek - następczej kontroli przestrzegania zakazu ustanowionego w art. 5 ust. 1 ustawy.
    3. Fakultatywna delegacja do dokonywania wyłączeń grupowych. Ustawa przewidziała także możliwość wydawania przez Radę Ministrów rozporządzeń, które wyłączałyby spod zakazu ustanowionego w art. 5 ust. 1 porozumienia spełniające przesłanki art. 7 ust. 1 (tzw. wyłączeń grupowych). Wydając takie rozporządzenie, Rada Ministrów uznaje, że określone grupy porozumień ograniczających konkurencję, a tym samym podlegających temu zakazowi, niosą ze sobą większe korzyści dla gospodarki i konsumentów (dwie pierwsze przesłanki) niż szkody dla konkurencji na rynkach właściwych (dwie ostatnie przesłanki) i w związku z tym ww. zakaz nie ma do nich zastosowania.
    4. Dotychczasowe wyłączenia grupowe. Wyłączenia grupowe mogą dotyczyć porozumień zawieranych we wszystkich (wyłączenia generalne) lub w określonych sektorach (wyłączenia sektorowe). Działając na podstawie art. 7 ustawy, Rada Ministrów wydała do tej pory cztery rozporządzenia ustanawiające trzy wyłączenia generalne (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wyłączenia niektórych kategorii porozumień dotyczących transferu technologii spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję: Dz. U. Nr 137, poz. 1152; Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień specjalizacyjnych i badawczo-rozwojowych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję: Dz. U. Nr 142, poz. 1188; Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję: Dz. U. Nr 142, poz. 1189) i jedno wyłączenie sektorowe (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wyłączenia niektórych kategorii porozumień, zawieranych między przedsiębiorcami prowadzącymi działalność ubezpieczeniową, spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję: Dz. U. Nr 137, poz. 1151). Niniejsze rozporządzenie ustanawia kolejne wyłączenie sektorowe; jest jednak aktem dostosowującym przyjęty już model prawny wyłączenia porozumień wertykalnych do specyfiki sektora motoryzacyjnego ("sektora pojazdów samochodowych").
    5. Zbliżenie do prawa wspólnotowego. Zarówno instytucja prawna wyłączenia grupowego spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję (art. 7 ustawy), jak i niniejsze rozporządzenie wzorowane są na prawodawstwie wspólnotowym, tj. na art. 81 ust. 3 Traktatu o Wspólnocie Europejskiej oraz na rozporządzeniach wyłączających porozumienia wertykalne w sektorze pojazdów samochodowych spod traktatowego zakazu porozumień ograniczających konkurencję - przede wszystkim na obecnie obowiązującym Rozporządzeniu (WE) Nr 1400/2002 Komisji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu do grup wertykalnych porozumień i praktyk uzgodnionych w sektorze pojazdów samochodowych (Dz. Urz. WE L 203/30), ale częściowo także na poprzedzającym je Rozporządzeniu (WE Nr 1475/95 (Dz. Urz. WE L 145/25). Rozporządzenia te wyłączają spod ww. zakazu traktatowego porozumienia, które obejmują swym zasięgiem rynek wspólnotowy (wewnętrzny) UE. Wydając je, Komisja Europejska stwierdza, że w zakresie określonym w danym rozporządzeniu, porozumienia wertykalne w sektorze pojazdów samochodowych, mające wpływ na handel między państwami członkowskimi UE, nie ograniczają konkurencji na rynku wspólnotowym, chyba że, również w zakresie określonym takim rozporządzeniem, zawierają klauzule lub wywołują skutki antykonkurencyjne na wewnętrznym rynku wspólnotowym, tj. na terytoriach państw członkowskich UE. Rozporządzenia te stosują się w tych państwach bezpośrednio; z dniem wejścia Polski do UE będą więc także stosowały się do porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych, jeżeli będą one obejmowały swym zasięgiem także Polskę i będą miały wpływ na handel między państwami członkowskimi UE (w tym na handel z Polską).
    Te rozporządzenia wspólnotowe nie mają zastosowania do żadnych porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych istniejących w Polsce obecnie (w okresie przedakcesyjnym) i nie będą miały zastosowania do porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych, które będą zawierane i realizowane w Polsce po przystąpieniu Polski do UE, jeżeli porozumienia te nie będą miały wpływu na handel między Polską a innymi państwami UE. "Krajowe" porozumienia wertykalne w sektorze pojazdów samochodowych nie są więc obecnie (w okresie przedakcesyjnym) i nie będą po akcesji Polski do UE wyłączone spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję ustanowionego w art. 5 ust. 1 ustawy.
    Z tych dwóch powodów, Rada Ministrów mogła skorzystać i skorzystała z delegacji do wydania niniejszego Rozporządzenia. W odniesieniu do okresu przedakcesyjnego, Rada Ministrów mogła skorzystać i skorzystała z delegacji art. 7 ust. 2 ustawy także dlatego, że - zgodnie z art. 68-69 Układu Europejskiego - Polska jest zobowiązana do "zbliżania" (approximation) swego obecnego i przyszłego ustawodawstwa do prawodawstwa obowiązującego we Wspólnotach, co jest warunkiem wstępnym naszej integracji gospodarczej (rynkowej) z UE. W przypadku rozporządzeń, owe "zbliżanie" prawodawstwa polega na wzorowaniu się na nich przez prawodawcę kraju kandydującego do UE; nie oznacza natomiast jego implementacji do porządku krajowego. Korzystając z doświadczeń wspólnotowych (co było konieczne także dlatego, że w Polsce nie wypracowano jeszcze własnych standardów dotyczących klauzul dozwolonych i niedozwolonych zawieranych w porozumieniach wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych), Rada Ministra mogła uwzględnić i uwzględniła stan i perspektywy rozwoju rynków motoryzacyjnych w Polsce.
    Niniejsze, wzorowane na prawie wspólnotowym, ale dostosowane do wymogów rynku polskiego, rozporządzenie ustanawiające wyłączenie grupowe porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, może i będzie obowiązywać równolegle do odpowiedniego rozporządzenia wspólnotowego zarówno w okresie przedakcesyjnym, jak i po akcesji Polski do UE, albowiem w każdym z tych okresów odnosi się do ono do rynku polskiego, tj. określa granice dopuszczalnego i niedopuszczalnego ograniczenia konkurencji na rynkach właściwych ograniczonych geograficznie do całego lub części terytorium Polski. Wydając to rozporządzenie, Rada Ministrów stwierdza, że w zakresie określonym w danym rozporządzeniu, porozumienia wertykalne w sektorze pojazdów samochodowych nie ograniczają konkurencji na rynku wspólnotowym, chyba że, również w zakresie określonym tym rozporządzeniem, zawierają klauzule lub wywołują skutki antykonkurencyjne na rynku polskim.
    
    6. Specyficznie polskie uwarunkowania wyłączenia. Niniejsze rozporządzenie uwzględnia różnice wynikające z poziomu rozwoju gospodarczego Polski, w tym także z faktu, że zwłaszcza sieci dystrybucyjne, w tym sieci dystrybucji pojazdów samochodów, znajdują się w naszym kraju wciąż jeszcze w początkowej fazie ich rozwoju. Wyłączając spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję generalnie selektywną dystrybucję jakościową, a w znacznej części także selektywną dystrybucję ilościową i inne formy dystrybucji pojazdów samochodowych, Rada Ministrów wyszła założenia, że nawet jeśli w porozumieniach służących z budowie i funkcjonowaniu tych sieci występują ograniczenia konkurencji między uczestniczącymi w nich dystrybutorami i warsztatami (intra-brand competition), to ten rodzaj porozumień wertykalnych niesie ze sobą istotne korzyści gospodarcze (podnosi efektywność dystrybucji) i najczęściej podwyższa poziom konkurencji między dostawcami tych pojazdów (inter-brand competition); tym samym, określając granice dopuszczalności porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych, Rada Ministrów wspiera równocześnie rozwój sfery dystrybucji w Polsce, co generalnie służy postępowi gospodarczemu i poprawie konkurencyjności polskiej gospodarki. Z drugiej strony, wydanie niniejszego rozporządzenia przyczyni się także do lepszej ochrony interesów konsumentów (nabywców pojazdów samochodowych, części zamiennych do nich i usług serwisowych dotyczących tych pojazdów). Rozporządzenie to promuje bowiem rozwój dystrybucji multimarkowej (sprzedaży przez jednego dystrybutora różnych marek pojazdów samochodowych) oraz multimarkowych usług serwisowych (warsztatów świadczących usługi serwisowe dotyczące różnych marek pojazdów samochodowych). Powinno to doprowadzić do obniżenia cen tych pojazdów i usług, amortyzującego przewidywany wzrost ich cen będący następstwem wejścia Polski do UE.
       Tak jak w rozporządzeniu wspólnotowym, możliwość zakładania w Polsce lub przejmowania polskich dystrybutorów lub warsztatów przez silne kapitałowo zagraniczne sieci dystrybucyjne (§ 17 pkt 2), została dopuszczona dopiero od 1 października 2005 r. (a więc od tego samego momentu, w jakim to będzie możliwe także w innych państwach członkowskich UE - patrz § 23 ust. 2). Ma to umożliwić rodzimym przedsiębiorcom (dystrybutorom i warsztatom) wzmocnienie się pod względem kapitałowym, aby skutecznie sprostać konkurencji ze strony zagranicznych sieci dystrybucyjnych po przystąpieniu Polski do UE.
       Tam, gdzie niniejsze rozporządzenie nakłada na dystrybutorów pojazdów samochodów i warsztaty świadczące usługi serwisowe dotyczące tych pojazdów wysokie wymagania z punktu widzenia efektywności dystrybucji i konkurencji, można oczekiwać istotnych korzyści dla nabywców i użytkowników tych pojazdów.
       Korzyści dla dystrybutorów i warsztatów leżą przede wszystkim w sferze pewności prawnej. Wydając niniejsze rozporządzenie, nie mające swego odpowiednika w przeszłości, Rada Ministrów istotnie podwyższa bezpieczeństwo prawne przedsiębiorców, a tym samym zwiększa pewność obrotu prawno-gospodarczego, w stosunku do sytuacji dzisiejszej, w której przedsiębiorcy muszą oceniać legalność zamierzonych porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych bezpośrednio na podstawie - z istoty swej - ogólnych przepisów ustawy; związany z zawieraniem tych porozumień stan niepewności, mógł powodować niechęć wobec zawierania i przystępowania do porozumień dystrybucyjnych pojazdów samochodowych.
       Niektóre specyficzne uwarunkowania gospodarcze i prawne polskiego wyłączenia zostały uwzględnione w regulacji zakresu przedmiotowego i podmiotowego rozporządzenia, klauzul dozwolonych i niedozwolonych oraz okresu obowiązywania wyłączenia.
       
    7. Zakres przedmiotowy i podmiotowy wyłączenia. W drodze niniejszego rozporządzenia, Rada Ministrów wyłączyła spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję porozumienia wertykalne, które określają zasady zakupów, sprzedaży i odsprzedaży nowych pojazdów samochodowych, części zamiennych do nich oraz świadczenia usług serwisowych dotyczących tych pojazdów, w tym w szczególności porozumień zawierających zobowiązania wyłącznej dostawy lub tworzących systemy dystrybucji selektywnej ilościowej lub jakościowej, także wtedy, gdy przewidują związane z tą dystrybucją przenoszenie praw własności intelektualnej i przemysłowej lub know-how (§ 3).
       Inaczej niż w prawie wspólnotowym, Rada Ministrów nie zdecydowała się objąć niniejszym wyłączeniem żadnych porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych zawieranych między przedsiębiorstwami konkurencyjnymi.
       Te rodzaje porozumień występują w Polsce rzadko, mogą więc być oceniane indywidualnie.
       
    8. Próg udziału w rynku jako podstawowy warunek wyłączenia. Zgodnie z dominującym w najnowszej polityce konkurencji Wspólnoty Europejskiej kierunkiem oceny wszelkich porozumień przede wszystkim ze względu na ich skutki dla gospodarki i rynku (tzw. ekonomizacja polityki stosowania reguł konkurencji), także niniejsze rozporządzenie uznaje łączny udział stron w rynku za decydujący warunek wyłączenia porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych spod zakazu ustanowionego w art. 5 ust. 1 ustawy, z zastrzeżeniem, że niewielkie wzrosty tego udziału w rynku ponad określony w rozporządzeniu próg pozwalają na dalsze stosowanie wyłączenia przez maksimum dwa lata (§ 5).
       Tak jak w prawie wspólnotowym, porozumienia wertykalne w sektorze pojazdów samochodowych podlegają wyłączeniu pod warunkiem, że łączny udział w rynku właściwym przedsiębiorców w nim uczestniczących nie przekracza 30% rynku dostawcy; w przypadku porozumień tworzących systemy dystrybucji selektywnej ilościowej - udział ten nie może przekraczać 40%, a w przypadku porozumień tworzących systemy dystrybucji selektywnej jakościowej - wysokość tego udziału nie ma wpływu na dopuszczalność wyłączenia. W przypadku porozumień zawierających zobowiązania wyłącznej sprzedaży - wyłączenie grupowe ma zastosowanie, jeżeli nie jest przekroczony 30% próg udziału w rynku nabywcy (§ 4).
       Rozporządzenia określa szczegółowo zasady obliczania ww. udziałów w rynku (§ 6).
       Wzorem prawa wspólnotowego, wyłączenie ma zastosowanie tylko przy spełnieniu kilku dalszych (poza ww. progiem udziału w rynku) warunków ogólnych (§ 7-10).
       
    9. Klauzule dozwolone. Delegacja zawarta w art. 7 ustawy wymaga określenia w rozporządzeniu wyłączającym również klauzul, których występowanie w porozumieniu nie uznaje się za naruszenie art. 5 ustawy, chociaż prawo wspólnotowe od rozwiązania tego odeszło.
       Rada Ministrów sformułowała dwie otwarte (przykładowe) grupy takich klauzul dozwolonych:
       1. grupę klauzul, które w nowym wspólnotowym Rozporządzeniu Nr 1400/2002 stanowią wyjątki od klauzul niedozwolonych (§ 11); powinno to istotnie podnieść poziom pewności prawnej stosunków regulowanych niniejszym rozporządzeniem;
       2. grupę klauzul opartych na poprzednio obowiązującym wspólnotowym Rozporządzeniu Nr 1475/95 (§ 12); powinno to pomóc potencjalnym beneficjentom rozporządzenia w określaniu dopuszczalnego zakresu porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych, a zwłaszcza porozumień służących tworzeniu sieci dystrybucyjnych.
    10. Klauzule niedozwolone. Konstruując katalog postanowień stanowiących naruszenie art. 5 ustawy, oddano, z jednym wyjątkiem, wiernie odpowiednie przepisy obowiązującego obecnie wspólnotowego, Rozporządzenia Nr 1400/2002. Niniejsze rozporządzenie formułuje zamknięty katalog klauzul, których występowanie w porozumieniach wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych świadczy o naruszaniu przez nie zakazu ustanowionego w art. 5 ustawy. Zamknięty charakter tego katalogu zapewnia bezpieczeństwo prawne i pewność obrotu.
        Klauzule niedozwolone sformułowane zostały odrębnie dla porozumień wertykalnych w sektorze samochodowym, których przedmiotem jest:
        1. dystrybucja nowych pojazdów samochodowych, części zamiennych do nich lub świadczenie usług serwisowych dotyczących tych pojazdów (§ 13 i 16);
        2. wyłącznie dystrybucja nowych pojazdów samochodowych (§ 14 i 17);
        3. wyłącznie dystrybucja części zamiennych i świadczenie usług serwisowych (§ 15 i 18).
        Wyłączenie grupowe porozumień wertykalnych w sektorze samochodowym nie ma zastosowania w przypadku zamieszczenia w tych porozumieniach konkretnych, wymienionych w rozporządzeniu klauzul (§ 16-18), jeżeli nie można ich oddzielić od porozumienia jako całości (§ 19).
    11. 11. Okres wyłączenia. Przewidziane w projekcie roczne vacatio legis ma umożliwić przedsiębiorcom dostosowanie warunków zawieranych porozumień (są to zazwyczaj umowy długookresowe - półroczne, a nawet roczne) do wymogów rozporządzenia.
        Data końcowa obowiązywania rozporządzenia - 31 maja 2010 r. (§ 21) - jest analogiczna do przyjętej w rozporządzeniu wspólnotowym.
        
    12. 12. Skutki finansowe dla budżetu państwa. Wejście w życie niniejszego rozporządzenia nie spowoduje bezpośrednich skutków finansowych dla budżetu państwa. Przeciwnie, rozporządzenie to, mając przymiot prawa powszechnie obowiązującego, zmniejszy obciążenie działalnością orzeczniczą, tak Prezesa Urzędu, jak i sądu antymonopolowego, w sprawach drobnych, tworząc tym samym warunki dla ścigania zwłaszcza najcięższych karteli, wymagane od przyszłego członka UE.
    13. 13. Ocena skutków regulacji
    1. Wejście w życie rozporządzenia przyniesie przede wszystkim korzyści konsumentom, którzy w perspektywie kilku najbliższych lat, jak się ocenia, będą mogli nabywać pojazdy samochodowe i części zamienne do nich oraz korzystać z usług serwisowych dotyczących tych pojazdów po niższych cenach; konieczne będzie wszakże monitorowanie rozwoju rynku w celu nie dopuszczenia do obniżenia się jakości dystrybucji tych pojazdów i świadczenia usług serwisowych ich dotyczących.
       Wejście w życie rozporządzenia przyniesie też pozytywne skutki dla przedsiębiorców zawierających porozumienia wertykalne w sektorze pojazdów samochodowych, powodując zwiększenie pewności prawnej co do legalności zawieranych porozumień; można przypuszczać, że przedsiębiorcy będą częściej zawierali takie, korzystne zazwyczaj dla konkurencji porozumienia wertykalne, co do których legalności nie będą mieli wątpliwości.
       Spowoduje również zmniejszenie obciążenia Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz sądu antymonopolowego działalnością orzeczniczą (przedsiębiorcy sami będą oceniać dopuszczalność porozumień na podstawie przepisów rozporządzenia), pozwalając im na skoncentrowaniu się na przypadkach najbardziej istotnych z punktu widzenia ochrony konkurencji.
       
    2. Projekt rozporządzenia w ramach uzgodnień międzyresortowych został skierowany do organizacji przedsiębiorców o zasięgu ogólnokrajowym (Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych, Krajowa Izba Gospodarcza, Business Centre Club), jako skupiających podmioty, których sytuacji prawnej bezpośrednio dotyczy. Został również umieszczony na stronie internetowej Urzędu, w celu umożliwienia zgłoszenia ewentualnych uwag i opinii przez wszystkich zainteresowanych.
       W Urzędzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów zorganizowano także spotkania z przedstawicielami branży motoryzacyjnej w celu umożliwienia im bezpośredniego wypowiedzenia się co do treści aktu. W projekcie uwzględniono ich propozycje dotyczące m.in. zmiany terminów wejścia w życie i wygaśnięcia rozporządzenia oraz zakresu podmiotowego regulacji.
       
    3. Wejście w życie rozporządzenia nie spowoduje skutków dla budżetu państwa ani rozwoju regionalnego. Może mieć natomiast, jak należy przypuszczać, pozytywny wpływ na gospodarkę (przedsiębiorcy będą częściej zawierali korzystne zazwyczaj dla konkurencji porozumienia wertykalne, co do których legalności nie będą mieli wątpliwości).
       Zwiększenie konkurencji międzymarkowej w sektorze pojazdów samochodowych (która jest jednym z celów ww. rozporządzenia), może wywołać spadki zatrudnienia, które powinny być wszakże zrównoważone wzrostem popytu i sprzedaży tańszych wtedy samochodów i usług serwisowych